Praca. Kierunek Słowacja.
Papierkowa robota, czyli formalności
Meldunek. Powinieneś zgłosić swoje miejsce pobytu na Słowacji. Ten obowiązek będzie na ogół spoczywać na hotelach, motelach, noclegowniach, właścicielach apartamentów i tak dalej. Jeśli jednak korzystach z prywatnego zakwaterowania, musisz zgłosić swoje miejsce pobytu w najbliższym Urzędzie Policji ds. Cudzoziemców (Oddelení cudzineckej polície), odpowiedniku polskiej Straży Granicznej. Jako obywatel UE powinieneś to uczynić do 10 dni od wjazdu na terytorium Słowacji. Na miejscu wypełnia się stosowny formularz.
Legalizacja pobytu powyżej 3 miesięcy. Jeśli planujesz zostać na Słowacji dłużej niż 3 miesiące, musisz zgłosić się do miejscowego oddziału policji i ubiegać się o pobyt stały. Złóż wniosek wraz z dokumentem tożsamości, 2 zdjęciami (o wymiarach 3 x 3,5 cm) i potwierdzeniem wniesienia opłaty skarbowej. Otrzymasz kartę pobytu, która ważna będzie przez 5 lat – po upływie tego czasu możesz przedłużyć ją o kolejne 10 lat. Więcej informacji znajdziesz na stronie internetowej departamentu policji ds. cudzoziemców http://www.minv.sk/?ocp-1.
Formalności przy podejmowaniu pracy. Zadbaj, aby w twojej umowie o pracę znalazły się przede wszystkim informacje takie jak: stanowisko, miejsce pracy, data rozpoczęcia zatrudnienia, czas trwania umowy, urlop, okres wypowiedzenia, warunki wynagrodzenia. Poza szczególnymi przypadkami ewentualny okres próbny nie może przekraczać 3 miesięcy.
Możesz zawrzeć umowę-zlecenie, ale pod warunkiem, że czas wykonania zlecenia nie przekroczy 350 godzin w ciągu roku. Jeśli jesteś z kolei studentem możesz zawrzeć umowę o pracę tymczasową, ale czas twojej pracy nie może przekraczać połowy tygodniowego czasu pracy – taką umowę można zawrzeć na czas określony bądź nieokreślony.
Umowę o pracę na czas określony możesz zawrzeć na nie więcej niż 3 lata, a przedłużona możesz zostać nie więcej niż 3 razy w ciągu trzech lat.
Jeśli podejmujesz pracę sezonową, umowę podpiszesz na czas określony. W sytuacji, gdy twoja praca zależna jest od pór roku, powtarza się co roku i nie przekracza ośmiu miesięcy w skali roku, możesz ją przedłużyć na czas określony więcej niż 3 razy w ciągu trzech lat.
Warunki pracy
Godziny pracy. Twój maksymalny czas pracy w skali tygodnia wyniesie odpowiednio: 40 godzin przy pracy jednozmianowej, 38 godzin i 45 minut przy dwuzmianowej, 37 godzin i 30 minut przy trzyzmianowej. Ponadto, jeśli twoja praca wiąże się z kontaktem z substacjami rakotwórczymi, jej tygodniowy wymiar nie może przekraczać 33 godzin i 30 minut. Na ogół pracuje się 40 godzin po 8 godzin dziennie, a każdego dnia przysługuje półgodzinna przerwa (będziesz miał do niej prawo jeśli pracujesz danego dnia dłużej niż 6 godzin – przerwa nie jest wliczona w czas pracy). Twój średni tygodniowy czas pracy wraz z nadgodzinami nie może przekroczyć 48 godzin.
Podatki. Pracując na Słowacji zapłacisz jedną z dwóch stawek podatku dochodowego: 19 procent, jeśli twój roczny dochód nie przekroczył 35 268,06 euro; 25 procent jeśli twój roczny dochód był wyższy niż 35 268,06 euro.
Musisz odprowadzać podatek od całości swoich dochodów w roku podatkowym jeśli jesteś słowackim rezydentem podatkowym (stajesz się nim posiadając stały pobyt lub przebywając na terenie Słowacji minimum 183 dni w roku kalendarzowym). W innym przypadku na Słowacji rozliczasz się tylko z dochodów na niej uzyskanych.
Rok podatkowy, który cię obowiązuje, jest zgodny z rokiem kalendarzowym: ustawowy termin złożenia zeznania podatkowego to 31 marzec roku następującego po roku podatkowym.
Kwota zwolniona od podatku w 2017 roku wynosiła 1901,67 euro. Jeśli twoje roczne dochody przekroczyły tę kwotę, musisz złożyć zeznanie podatkowe, chyba że: nie miałeś żadnego dochodu poza opodatkowanym „u źródła” (na przykład odsetki bankowe); twoim jedynym dochodem było wynagrodzenie w pracy i pisemnie poprosiłeś pracodawcę (do 15 lutego roku następującego po roku kalendarzowym), aby złożył w twoim imieniu zeznanie podatkowe; twój dochód jest zwolniony z podatku.
Urlop. Po przepracowanym roku przysługuje ci prawo do urlopu w wymiarze 20 dni rocznie. Jeśli jesteś zatrudniony u danego pracodawcy przez co najmniej 60 dni w danym roku kalendarzowym, ale mniej niż rok, twój urlop jest naliczany proporcjonalnie – liczbę 20 (dni urlopu) dzieli się przez 12 (miesięcy); oznacza to, że po każdym miesiącu masz prawo do 1,6 dnia urlopu.
Pracodawca powinien czuwać, abyś wykorzystał co najmniej 4 tygodnie urlopu rocznie (20 dni). Gdy zaś twój staż pracy na podstawie umowy o pracę przekroczy 15 lat, zyskasz prawo do 5 tygodni urlopu (25 dni).
Pamiętaj jednak, że jeśli nie skorzystasz ze swojego urlopu nie przysługuje ci co do zasady ekwiwalent pieniężny – taka możliwość pojawia się tylko w przypadku rozwiązania umowy o pracę.
W 2018 roku na Słowacji jest świątecznych dni wolnych od pracy: 1 stycznia, 6 stycznia, 30 marca, 2 kwietnia, 1 maja, 8 maja, 5 lipca, 29 sierpnia, 1 września, 15 września, 1 listopada, 17 listopada, 24-26 grudnia.
Zasiłek dla bezrobotnych. Najważniejsze: żeby móc ubiegać się o taki zasiłek, musisz przepracować co najmniej 730 dni (2 lata) w okresie 3 lat przed rejestracją w słowackim urzędzie pracy (Úrad práce socjálnych vecí a rodiny, www.upsvar.sk). Zasiłek będziesz pobierał przez 6 miesięcy.
Istnieją też inne okoliczności uprawniające do pobierania zasiłku. Masz takie prawo, jeśli na przestrzeni 4 lat przed rejestracją płaciłeś składki na wypadek bezrobocia przez minimum 2 lata i byłeś zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony lub też jeśli składki opłacałeś dobrowolnie. W takiej sytuacji zasiłek będziesz otrzymywać przez nie 6, a 4 miesiące.
Ile wyniesie zasiłek? Będzie to połowa dziennej podstawy składki opłacanej na ubezpieczenie na wypadek bezrobocia pomnożona przez liczbę dni w miesiącu.
Jeśli jesteś uprawniony do pobierania zasiłku, skieruj się do Agencji Ubezpieczenia Społecznego (Sociálna Poisťovňa, www.socpoist.sk). Tam powinieneś złożyć wniosek, decyzję o rejestracji, którą dostaniesz we wspomnianym urzędzie pracy, a także dokumenty potwierdzające zatrudnienie i odprowadzenie składek na ubezpieczenie.
Zarobki i koszty życia
Ile zarobisz? Zarabiać będziesz w euro. Słowacka płaca minimalna wciąż rośnie i obecnie wynosi 480 euro. Z kolei według danych na styczeń 2018 roku średnia miesięczna pensja wyniosła nieco ponad 1000 euro. Najwięcej zarobisz się w regionie bratysławskim, najmniej w regionie preszowskim (północno-wschodnia część kraju, przy granicy z Polską).
Ile musisz wydać? Średnie ceny produktów codziennego użytku są na Słowacji minimalnie wyższe. Na przykład za bochenek chleba zapłacisz średnio 1 euro, za 1 kilogram sera żółtego 6,50 euro, za 1 kilogram ziemniaków 0,80 euro, za 1 kilogram mięsa mielonego 3,75 euro, za butelkę wody mineralnej o objętości 1,5 litra 0,50 euro, 1 litr benzyny (98-oktanowej) 1,5 euro.
Za wynajem kawalerki w Bratysławie zapłacisz miesięcznie od 350 do 700 euro, a za wynajem pokoju w dzielonym mieszkaniu – od 100 do 350 euro. Cena za dobę w hotelu w stolicy zaczyna się od 40 euro.
Jak założyć firmę
Działalność gospodarczą zarejestruj w Pojedynczym Punkcie Kontaktowym właściwym dla miejsca, w których chcesz prowadzić firmę. Przy rejestracji zostaniesz poproszony o dokument tożsamości i zaświadczenie o niekaralności – pamiętaj, aby było nie starsze niż 3 miesiące (wraz z przekładem na język słowacki). Poza tym będziesz musiał wskazać adres, pod którym będziesz prowadzić firmę.
To, ile zapłacisz przy rejestracji, zależne jest od liczby zgłoszonych rodzajów działalności (opłata za jeden niekoncesjonowany rodzaj działalności to 5 euro).
Punkt Kontaktowy przeprowadza wstępną pierwotną rejestrację do Urzędu Skarbowego (www.financnasprava.sk) i w Socialnej poistovne (to „słowacki ZUS”, www.socpoist.sk).
Na stronie https://www.biznes.gov.pl/przedsiebiorcy/biznes-w-europie/zasada-swobod-w-ue/czasowe-transgraniczne-swiadczenie-uslug znajdziesz informacje dotyczące prawa, które przysługuje ci do czasowego świadczenia usług na Słowacji bez rejestracji działalności gospodarczej.
Kogo wchłonie rynek pracy
Bezrobocie jest niskie, wynosi około 6 procent (gwałtowny spadek w ostatnim czasie).
Pracę znajdziesz w branży IT i rozmaitych korporacjach – w tych sektorach pracują już setki Polaków. Atrakcyjnym miejscem pracy mogą też być fabryki samochodów. Ponadto warto rozejrzeć się w sektorach handlu, finansowym, hotelarskim czy finansowym.
Praca dla małolata
Młodociani w wieku do 16 lat mogą pracować do 30 godzin tygodniowo, a niepełnoletni w wieku między 16 i 18 lat – 37,5 godzin. Niepełnoletni nie mogą pracować nocami i w nadgodzinach.
Osoby poniżej 15 roku życia mogą wykonywać lekką pracę, która nie narazi ich zdrowia, rozwoju czy nie utrudni uczestnictwa w zajęciach szkolnych. Pracodawca takiej osoby, aby zawrzeć z nią umowę, musi otrzymać zgodę prawnych opiekunów.
Ciekawostki
Możesz skorzystać z Placement Slovakia (więcej: http://www.placementslovakia.com) – programu staży w ramach Erasmus+ dla studentów studiów wyższych, absolwentów czy młodych profesjonalistów z UE. W ten sposób poznasz Słowację, tamtejszy rynek pracy i podejmiesz decyzję, czy chciałbyś związać się na dłużej z tym krajem.
Źródło: www.eurodesk.pl
