Strona główna/Bez kategorii/Równowaga studenta. Jak dbać o zdrowie psychiczne i fizyczne podczas studiów?

Równowaga studenta. Jak dbać o zdrowie psychiczne i fizyczne podczas studiów?

Data opublikowania 7 maja 2025

Okres studiów to intensywny czas rozwoju – nie tylko intelektualnego, lecz także emocjonalnego i społecznego. W natłoku wykładów, projektów, codziennych spraw i spotkań łatwo stracić z oczu własne potrzeby. Tymczasem troska o zdrowie to nie jednorazowy gest, ale świadoma postawa, która obejmuje wiele aspektów codzienności. Chodzi nie tylko o aktywność fizyczną i racjonalne odżywianie, lecz także o uważność na własne emocje, umiejętność odpoczynku, zarządzanie czasem bez presji, rozwijanie pasji i budowanie wartościowych relacji. Studia to idealny moment na wypracowanie własnego rytmu życia – takiego, który chroni przed przeciążeniem w przyszłości, także w pracy zawodowej. Jak więc zadbać o siebie, nie spychając ambicji na dalszy plan?

Zacznij od sportu

Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), dorosłe osoby powinny poświęcać przynajmniej 150 minut w tygodniu na ćwiczenia o średniej intensywności. Jest powszechnie wiadome, że aktywność ruchowa ma znaczący udział w zachowaniu zdrowia, jednak wiele osób studiujących porzuca systematyczne ćwiczenia z uwagi na przeładowany grafik. Wykłady, ćwiczenia, aktywność w kołach naukowych, pisanie pracy dyplomowej czy praca zarobkowa to jedynie wycinek ich codzienności. Przejazdy na uczelnię pochłaniają sporo czasu, a poza zobowiązaniami akademickimi trzeba jeszcze uwzględnić spotkania ze znajomymi.

Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, znalezienie czasu na uprawianie sportu nie jest niemożliwe. Chociaż może to wiązać się z pewną reorganizacją planu dnia, regularny wysiłek fizyczny dostarcza ważnych korzyści dla zdrowia. Wzmacnia odporność organizmu, poprawia zdolność koncentracji, pomaga kontrolować masę ciała i obniża poziom stresu przez rozładowanie napięcia.

Jak znaleźć czas na trening przy napiętym grafiku?

Włączenie regularnych ćwiczeń do codziennego planu wymaga niewielkich zmian w powszednich przyzwyczajeniach. Wiele osób sądzi, że sporadyczny, intensywny wysiłek jest wystarczający, jednak brak systematyczności obniża efekty pojedynczego treningu. Zamiast tego lepiej postrzegać ćwiczenia jako codzienny element dnia, nawet realizowany w małych dawkach. Stopniowe wprowadzanie drobnych aktywności, na przykład wybieranie schodów zamiast windy czy powrót pieszo z uczelni, prowadzi do poprawy sprawności. Poświęć chwilę na zastanowienie się, jaka forma ruchu najbardziej Ci odpowiada – zajęcia fitness, bieganie, taniec, a może długie spacery? Gdy aktywność fizyczna stanie się źródłem przyjemności, łatwiej znajdziesz czas na regularne treningi.

Jeśli preferujesz ćwiczenia w grupie, rozważ dołączenie do lokalnych sekcji sportowych lub klubów organizujących treningi w różnych dyscyplinach. To świetna okazja, by rozwijać swoje umiejętności, poznać nowych ludzi i utrzymać motywację do regularnej aktywności fizycznej. Wspólne treningi sprzyjają budowaniu formy, a udział w zawodach może dawać dodatkową satysfakcję i wyznaczać konkretne cele do osiągnięcia.

Znaczenie diety w życiu osoby studiującej

Równie ważnym aspektem studenckiej egzystencji jest odpowiednie odżywianie. Niestety, wiele osób na studiach, z powodu ograniczonego czasu, sięga po szybkie, gotowe produkty zamiast zdrowych, pełnowartościowych dań. Tego rodzaju jedzenie daje jedynie chwilowy przypływ energii, natomiast przy dłuższym spożywaniu niekorzystnie oddziałuje na organizm. Przemyślany jadłospis wpływa na umiejętność skupienia uwagi, ponieważ zaopatruje mózg w potrzebne składniki odżywcze do wydajnej pracy. Wspomaga także ogólną kondycję organizmu poprzez wzmacnianie układu immunologicznego, regulowanie przemiany materii i polepszanie jakości snu.

Systematyczne jedzenie pełnowartościowych posiłków ma szczególne znaczenie dla studentów, ponieważ pomaga zachować stabilny poziom cukru we krwi. Utrzymanie tej równowagi owocuje lepszą wydajnością w nauce i umożliwia długotrwały wysiłek intelektualny podczas zajęć oraz w trakcie wymagających okresów egzaminacyjnych. W codziennym menu główny akcent trzeba położyć na warzywa, owoce, produkty z pełnego ziarna, chude gatunki mięsa oraz ryby, które dostarczają istotnych składników odżywczych. Dla utrzymania właściwego poziomu nawodnienia najlepiej sięgać po wodę oraz niesłodzone napoje niegazowane, które nie obciążają układu pokarmowego i nie powodują nagłych skoków cukru we krwi. Regularne picie płynów w ciągu dnia – nie tylko podczas upałów – pomaga zachować bystrość umysłu i dobre samopoczucie, zwłaszcza w czasie intensywnej nauki.

Jak odżywić mózg podczas intensywnej pracy umysłowej?

Osoby studiujące często myślą, że zdrowe jedzenie jest za drogie lub pochłania za dużo czasu. Jednak stosując proste i oszczędne metody, na przykład przygotowywanie większych ilości jedzenia na zapas oraz ograniczanie zamawiania gotowych dań, można efektywnie zadbać o zdrowie bez zbytniego obciążania portfela. Podczas przerw między zajęciami dobrze sprawdzają się lekkie drugie śniadania – chociażby kanapki z pieczywa pełnoziarnistego z dodatkiem warzyw. Równie dobrym pomysłem są owsianki, które można przygotować dzień wcześniej i zabrać ze sobą na uczelnię. Dodatek kakao naturalnego nie tylko wzbogaca ich smak, lecz także dostarcza cennych antyoksydantów, wspierających pamięć i koncentrację. Kakao naturalne to również źródło magnezu, który pomaga radzić sobie ze stresem.

Pamiętaj, że świadome wybory dotyczące diety są inwestycją w zdrowie i wydajność nie tylko na czas studiów, ale i na przyszłość. Kontrolowanie spożycia cukru jest wyjątkowo ważne, ponieważ słodzone napoje i zbyt duże ilości słodyczy mogą negatywnie rzutować na samopoczucie oraz zdolność koncentracji, zarówno w krótkim, jak i dłuższym okresie. Dobrym rozwiązaniem mogą być słodziki, które pozwalają ograniczyć cukier bez konieczności rezygnowania z ulubionych smaków. Wybierając naturalne zamienniki cukru można utrzymać stabilny poziom energii i uniknąć nagłych spadków glukozy, które często prowadzą do rozdrażnienia i zmęczenia.

Psychologiczny wymiar studiowania

Troska o sferę psychiczną staje się sporym wyzwaniem, kiedy osoby studiujące mierzą się z silnymi emocjami powiązanymi z egzaminami, sesjami czy obroną pracy dyplomowej. Do tego dochodzi presja ze strony otoczenia, która objawia się porównywaniem własnych sukcesów z osiągnięciami innych i może skutkować obniżeniem poczucia własnej wartości. Zachowanie równowagi między realizowaniem ambicji a potrzebą odpoczynku zaczyna odgrywać istotną rolę w codzienności młodych ludzi. Dlatego ogromne znaczenie ma rozwijanie świadomości siebie, zdobywanie umiejętności radzenia sobie z przeciwnościami oraz wypracowywanie sposobów na ograniczanie stresu.

Odpowiednie zarządzanie czasem sprzyja zachowaniu spokoju wewnętrznego – ustalanie priorytetów ułatwia planowanie zadań w perspektywie dnia lub tygodnia. Takie podejście pozwala wydzielić czas na naukę, ruch i odpoczynek, co zapobiega gromadzeniu się zaległości. Niezwykle cenne jest również pielęgnowanie kontaktów społecznych – spotkania ze znajomymi, rozmowy oraz wspólne wyjścia na wydarzenia kulturalne. Rozwijanie zainteresowań poza uczelnią pomaga utrzymać pozytywne nastawienie, zwłaszcza w trudniejszych chwilach podczas semestru. Każdy człowiek ma inne potrzeby i temperament, dlatego eksperymentowanie z różnymi technikami relaksacji umysłu pozwala znaleźć najbardziej skuteczne dla siebie rozwiązania.

Nadmiar zadań i stres – jak sobie z tym poradzić?

Wielu studentów doświadcza przytłoczenia natłokiem zadań, jednak zachowanie dystansu wobec kolejnych zobowiązań pozwala odzyskać kontrolę nad codziennością. Zamiast skupiać się na tym, ile jeszcze zostało do zrobienia, lepiej konsekwentnie realizować kolejne etapy, krok po kroku. Takie podejście porządkuje chaos i sprawia, że praca staje się bardziej przystępna. Regularne, choćby kilkuminutowe przerwy pozwalają utrzymać koncentrację na wyższym poziomie. Warto w tym czasie odejść od ekranu, zamknąć oczy lub wyjść na chwilę na świeże powietrze. Nawet kilka prostych ruchów rozciągających albo seria głębokich oddechów potrafi skutecznie rozładować napięcie i przywrócić równowagę, bez potrzeby długiej przerwy.

Kiedy ogrom obowiązków zaczyna przytłaczać, dobrym rozwiązaniem może okazać się szczera rozmowa z wykładowcą lub opiekunem roku – wspólne ustalenie priorytetów często pozwala ze spokojem spojrzeć na rzeczywistość. Warto również korzystać z doświadczeń innych – niejedna osoba studiująca wypracowała już skuteczne sposoby zarządzania czasem i z chęcią dzieli się sprawdzonymi strategiami. Otwartość na wsparcie ze strony otoczenia przynosi realne korzyści. Na wielu uczelniach działają poradnie psychologiczne oraz punkty doradcze, które oferują pomoc w momentach kryzysu. Reagowanie na stres na jego wczesnym etapie pozwala nie tylko zapobiec wypaleniu, lecz także utrzymać motywację, lepiej radzić sobie z codziennymi wyzwaniami i zachować pozytywne nastawienie wobec życia akademickiego.

Kondycja na najwyższym poziomie – sen i odnowa biologiczna

Życie studenckie często skłania do siedzenia przy biurku do późna, szczególnie w okresie sesji egzaminacyjnej czy przed terminem oddania ważnych projektów. Media społecznościowe i gry komputerowe potęgują to wyzwanie, zachęcając do długiego przesiadywania przed ekranem. Przewlekły niedobór snu obciąża układ nerwowy oraz osłabia odporność, powodując kłopoty z koncentracją, spadek energii oraz większą podatność na infekcje. Niewystarczający i przerywany sen negatywnie oddziałuje na stan psychiczny, prowadząc do uczucia rozdrażnienia i wahań nastroju.

Odpoczynek ma pozytywny wpływ na umysł, a jednocześnie wspiera procesy związane z zapamiętywaniem. Sen to czas utrwalania wiedzy, a ten proces ma ogromne znaczenie w okresie intensywnej nauki. Dodatkowo, odpoczynek reguluje gospodarkę hormonalną – zbyt mała liczba godzin przeznaczonych na sen zaburza produkcję hormonów odpowiedzialnych za odczuwanie sytości i głodu. W dłuższej perspektywie nierównowaga hormonalna prowadzi do nadmiernego apetytu. Plan dnia powinien zatem uwzględniać regularne zasypianie i budzenie się o stałych porach, aby zachować harmonię codziennego rytmu.

Jak dbać o jakość snu?

Sen często traktujemy po macoszemu, chociaż jest naturalnym sposobem na odnowę całego organizmu. Kiedy ciało odpoczywa, łatwiej sprostać wymaganiom naukowym i znaleźć energię do działania. Aby wypoczynek był efektywny, potrzebne jest wyciszenie przed udaniem się na spoczynek – należy unikać mocnego światła oraz ograniczyć używanie telefonu czy komputera na co najmniej 30 minut przed snem. Takie postępowanie sprzyja szybszemu zasypianiu i pozwala odzyskać siły na następny dzień. Utrzymywanie odpowiedniej temperatury i przewietrzenie pokoju dodatkowo pomaga stworzyć warunki sprzyjające głębokiemu wypoczynkowi.

Podsumowanie

Zdrowy tryb życia osoby studiującej to dbałość zarówno o kondycję fizyczną, jak i psychiczną. Okres studiów, mimo swojej intensywności, daje szansę na wyrobienie sobie wartościowych przyzwyczajeń, które będą miały pozytywny wpływ na przyszłość. Zbilansowana dieta, bogata w składniki odżywcze, regularna aktywność ruchowa, efektywne zarządzanie czasem i priorytetami, a także dbałość o zdrowie psychiczne przez stosowanie technik radzenia sobie ze stresem, pozwalają uniknąć sytuacji, w której nauka lub praca pochłaniają cały dostępny czas, uniemożliwiając potrzebną regenerację. Troska o własne samopoczucie w trakcie studiów sprzyja wszechstronnemu rozwojowi studentów, wywierając pozytywny wpływ na ich skuteczność w przyszłej pracy zawodowej.

Źródła:

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.

Autor: Joanna Ważny

Konsultacje z doradcą kariery
Dolnośląska Sieć Biur Karier