Biuro Karier UJW

Udział w konferencji międzynarodowej, zagraniczny wyjazd, realizacja własnego projektu badawczego czy kurs specjalistyczny poza uczelnią to przykłady planów, które kształtują studenckie aspiracje. Niestety dane z siódmej edycji badania EUROSTUDENT pokazują, że publiczne formy wsparcia wykorzystuje jedynie 16% studentów w Polsce, a większość utrzymuje się głównie dzięki pracy dorywczej oraz pomocy rodziny. Jednocześnie dostępnych możliwości finansowania jest znacznie więcej – trzeba tylko wiedzieć, gdzie ich szukać.

Jakie możliwości pomocy zapewniają uczelnie?

Zanim zajmiemy się mniej oczywistymi sposobami finansowania, dobrze przyjrzyjmy się formom wsparcia, które uczelnie oferują studentom. To one tworzą podstawowy system pomocy materialnej w Polsce. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje stypendium rektora, przyznawane za bardzo dobre wyniki w nauce, wysoką średnią ocen oraz osiągnięcia naukowe, artystyczne lub sportowe zdobyte co najmniej na poziomie krajowym. Świadczenie to ma charakter motywacyjny i trafia do około 10% najlepszych studentów danego kierunku, co sprawia, że rywalizacja o jego uzyskanie jest duża. Z kolei stypendium socjalne wspiera osoby znajdujące się w trudniejszej sytuacji finansowej. Jego przyznanie zależy od wysokości dochodu na osobę w rodzinie, który musi mieścić się w wyznaczonym limicie. Procedura wymaga złożenia dokumentów potwierdzających sytuację finansową.

Osobną grupę świadczeń tworzy stypendium dla osób z niepełnosprawnościami, przyznawane na podstawie odpowiedniego orzeczenia i niezależne od dochodu czy osiągnięć akademickich. W nagłych sytuacjach studenci mogą starać się także o zapomogę, czyli jednorazowe wsparcie związane z przejściowymi trudnościami życiowymi. Choć opisane formy pomocy odgrywają ważną rolę w systemie wsparcia, ich wysokość i dostępność nie zawsze pokrywają wszystkie koszty towarzyszące realizacji bardziej rozbudowanych planów rozwojowych.

Finansowanie rozwoju naukowego i realizacji zainteresowań badawczych

Realizacja ambitnych planów badawczych często przestaje się na etapie przygotowań, bo ograniczony budżet staje się dla studentów większą przeszkodą niż brak wiedzy czy zaangażowania. Koszty materiałów specjalistycznych, płatnych baz danych, badań terenowych czy publikacji wyników w recenzowanych czasopismach szybko rosną i dla osób bez stałego źródła dochodu bywają nie do udźwignięcia. Dochodzą do tego wydatki związane z wyjazdami potrzebnymi do prowadzenia projektu, na przykład spotkaniami ze specjalistami albo udziałem w konferencjach zagranicznych. Istnieją jednak programy i fundusze, które mają wspierać inicjatywy badawcze studentów – zarówno w ramach uczelni, jak i w projektach ministerialnych oraz działaniach organizacji pozarządowych.

Źródła finansowania projektów dla początkujących badaczy

Granty badawcze stanowią jedną z bardziej wymagających dróg pozyskiwania środków, ale jednocześnie otwierają studentom i początkującym badaczom dostęp do projektów, których nie mogliby zrealizować samodzielnie. Programy oferowane przez instytucje takie jak Narodowe Centrum Nauki (NCN) czy Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) są kierowane do osób rozpoczynających karierę naukową, w tym do studentów ostatnich semestrów studiów magisterskich oraz doktorantów. Dzięki takim środkom można zorganizować cały projekt – od zakupu potrzebnego wyposażenia i materiałów po sfinansowanie wyjazdów na konferencje.

Proces ubiegania się o grant wymaga starannie przygotowanej dokumentacji, której zakres zależy od zasad konkretnego programu. Wnioskodawca musi przedstawić jasno opisany problem badawczy, zaplanowane metody pracy, harmonogram oraz budżet. Duże znaczenie ma też wsparcie opiekuna naukowego, bo jego doświadczenie pomaga dopracować projekt i uporządkować formalności. W części konkursów prowadzonych przez uczelnie konieczne jest również wskazanie kierownika projektu już na początku procedury. Mimo że chętnych jest wielu, uzyskanie grantu daje nie tylko środki finansowe – to także okazja do rozwijania własnych kompetencji badawczych, zdobywania samodzielności i budowania dorobku na wczesnym etapie kariery.

Inicjatywy stypendialne i konkursowe oferowane przez firmy

Wiele firm, szczególnie z sektorów technologicznych, finansowych i farmaceutycznych, coraz częściej zauważa możliwości, jakie mają młode osoby, i dlatego rozwija programy stypendialne oraz konkursy skierowane do studentów. Takie działania wzmacniają wizerunek firmy i pomagają w poszukiwaniu przyszłych pracowników. Przyznawane nagrody mogą obejmować stypendia wypłacane przez kilka miesięcy, na przykład przez semestr lub cały rok akademicki, albo jednorazowe świadczenia za rozwiązanie zadania opartego na przykładzie biznesowym.

W wielu konkursach obowiązują dodatkowe wymagania, takie jak studiowanie na wybranym kierunku, wysoka średnia ocen, aktywność poza zajęciami, znajomość języków obcych lub rozwinięte umiejętności interpersonalne. Z tego powodu przed rozpoczęciem pracy nad zadaniem warto dokładnie zapoznać się z regulaminem, aby uniknąć niejasności i dostosować zgłoszenie do oczekiwań organizatora. Nawet jeśli konkurs nie zakończy się zdobyciem nagrody, udział w nim może przynieść cenne kontakty, praktyczne doświadczenie i wzmocnić CV.

Najpewniejsze informacje o takich programach znajdują się zazwyczaj na stronach internetowych firm, zwłaszcza w zakładkach „Kariera”, „CSR” oraz w działach fundacyjnych. Pomocne jest również śledzenie ich profili w mediach społecznościowych oraz korzystanie z portali gromadzących oferty stypendialne, takich jak Moje Stypendium.

Społeczności internetowe jako wsparcie inicjatyw studenckich

Crowdfunding, czyli finansowanie społecznościowe, zyskuje na popularności jako sposób zdobywania środków na różne inicjatywy, także te realizowane przez studentów. Mechanizm polega na zbieraniu drobnych wpłat od wielu osób za pośrednictwem specjalnych platform internetowych. Dla studentów jest to metoda, która pozwala sfinansować złożone przedsięwzięcia naukowe – od badań terenowych po przygotowanie prototypu rozwiązania technicznego. Z tej formy wsparcia korzystają również projekty artystyczne i kreatywne, na przykład wydanie książki, nagranie materiału muzycznego czy stworzenie filmu dokumentalnego.

Skuteczność kampanii prowadzonych w ten sposób zależy nie tylko od samej idei, ale także od jej starannego przygotowania i sposobu przedstawienia odbiorcom. Znaczenie mają między innymi:

• wyraźnie przedstawiony cel zbiórki – ułatwia darczyńcom ocenę, na co zostaną przeznaczone przekazywane środki.
• przemyślana prezentacja projektu – pomocne są nagrania promocyjne, dobre zdjęcia oraz opis, który wyjaśnia założenia w prosty i angażujący sposób,
• realistycznie ustalony budżet – powinien odzwierciedlać potrzeby projektu i być odbierany jako osiągalny,
• różne formy podziękowań dla osób wspierających – na przykład drobne upominki, materiały związane z projektem, dostęp do jego rezultatów albo zaproszenia na wydarzenia,
• systematyczne promowanie kampanii – przede wszystkim w mediach społecznościowych, ale także w środowisku akademickim i wśród lokalnej społeczności.

Crowdfunding umożliwia nie tylko zebranie środków, ale również budowanie grupy zaangażowanych odbiorców i sprawdzenie, jakie jest zainteresowanie projektem, zanim ruszy jego pełna realizacja.

Rozwój zawodowy i osobisty – jak pozyskać środki na kursy, warsztaty i konferencje?

Studia to nie tylko zajęcia teoretyczne, lecz także zdobywanie umiejętności praktycznych i kompetencji potrzebnych w pracy zawodowej. Udział w dodatkowych kursach, szkoleniach kończących się certyfikatem czy warsztatach branżowych można traktować jako inwestycję, która z czasem przynosi konkretne efekty. Studenci, którzy aktywnie poszukują możliwości rozwoju, mają do dyspozycji różne formy wsparcia finansowego. Pozwalają one pokryć koszty uczestnictwa w takich wydarzeniach, a także wydatki związane z dojazdami lub noclegiem.

Możliwości pozyskania środków z programów Unii Europejskiej

Studenci mają możliwość ubiegania się o środki na udział w kursach i szkoleniach certyfikowanych – zarówno językowych, jak i branżowych – w ramach programów finansowanych ze wsparciem Unii Europejskiej. Takie inicjatywy są często realizowane na poziomie regionalnym przez urzędy marszałkowskie, instytucje szkoleniowe oraz uczelnie korzystające z funduszy Europejskiego Funduszu Społecznego. Uzyskane wsparcie może obejmować udział w kursach językowych zakończonych egzaminem, szkoleniach dotyczących technologii informatycznych, warsztatach rozwijających umiejętności interpersonalne, a także w zajęciach technicznych lub menedżerskich.

Aby znaleźć aktualne możliwości udziału, warto regularnie sprawdzać strony internetowe uczelni – zwłaszcza biur karier i działów współpracujących z otoczeniem społeczno-gospodarczym – oraz portale informacyjne wojewódzkich urzędów pracy. Przy analizie dostępnych propozycji trzeba zwracać uwagę na terminy rekrutacji i kryteria kwalifikacji, ponieważ liczba miejsc jest często ograniczona, a nabory mogą odbywać się cyklicznie lub jedynie w ramach określonych projektów.

Wyjazdy zagraniczne w ramach studiów i staży

Doświadczenie zdobywane za granicą ma coraz większe znaczenie – zarówno z perspektywy pracodawców, jak i dla osobistego rozwoju studentów. Wyjazd na studia, staż lub praktyki w środowisku międzynarodowym pozwala rozwijać znajomość języka, poszerzać umiejętności zawodowe, ćwiczyć zdolność adaptacji, a także poznawać inne kultury i tworzyć sieć kontaktów o szerokim zasięgu. Wysokie koszty takich wyjazdów mogą jednak zniechęcać, przez co część studentów traktuje kredyt gotówkowy jako jedyne dostępne wyjście. W Polsce funkcjonują jednak programy, które ułatwiają i częściowo finansują zagraniczne wyjazdy, dzięki czemu realizacja planów edukacyjnych poza krajem staje się rozwiązaniem dostępnym dla większej grupy osób. Jeśli jednak zaciągnięcie pożyczki okaże się niezbędne, dobrze jest skorzystać z dostępnych porównywarek i kalkulatorów kredytowych, które umożliwiają oszacowanie pełnego kosztu zobowiązania.

Więcej przydatnych informacji na temat kredytów studenckich znajdziesz tutaj: Kredyt studencki – jak działa, kto może się o niego ubiegać i czy warto skorzystać?.

Erasmus+ jako program mobilności międzynarodowej

Erasmus+ to jedna z najbardziej rozpoznawalnych inicjatyw wspierających mobilność studentów i pracowników uczelni w Europie oraz w krajach partnerskich. Program obejmuje między innymi wyjazdy na studia, które umożliwiają spędzenie jednego lub dwóch semestrów na zagranicznej uczelni współpracującej z macierzystą instytucją. Dzięki systemowi punktów ECTS okres nauki realizowany za granicą jest w pełni zaliczany po powrocie, co pozwala kontynuować studia bez dodatkowych formalności i opóźnień. Osoby zakwalifikowane do wyjazdu otrzymują stypendium przeznaczone na pokrycie wyższych kosztów życia, a jego wysokość zależy od kraju docelowego oraz warunków, jakie w nim panują. Rekrutacja odbywa się zazwyczaj na poziomie wydziału lub centralnie i obejmuje ocenę dotychczasowych wyników w nauce oraz znajomości języka, w którym prowadzone będą zajęcia.

W programie rośnie również znaczenie wyjazdów na praktyki zawodowe. Umożliwiają one zdobycie doświadczenia w przedsiębiorstwach, organizacjach pozarządowych, instytucjach badawczych oraz innych podmiotach działających za granicą. Tego typu pobyty trwają od dwóch do dwunastu miesięcy, a uczestnicy otrzymują środki finansowe w formie stypendium. W wielu przypadkach studenci samodzielnie szukają miejsca praktyk, co stanowi istotny element rozwoju, choć uczelnie i partnerzy programu często wspierają ich poprzez bazy ofert oraz doradztwo.

Staże i wolontariat realizowane w programach AIESEC i IAESTE

Poza inicjatywami rozwijanymi w ramach Unii Europejskiej funkcjonują także inne programy, które wspierają studentów w zdobywaniu doświadczenia międzynarodowego. IAESTE oferuje płatne staże techniczne kierowane do osób studiujących kierunki inżynieryjne, przyrodnicze oraz dziedziny pokrewne, a zakres stażu jest dostosowany do profilu kształcenia. Natomiast AIESEC – jedna z największych organizacji młodzieżowych działających w ponad stu krajach – koncentruje swoje działania na rozwijaniu umiejętności liderskich i wspieraniu wymian międzykulturowych. Udział w praktykach, wolontariacie oraz projektach realizowanych w różnych regionach świata daje możliwość zdobywania doświadczenia w środowisku wymagającym i zróżnicowanym, co sprzyja kształtowaniu samodzielności, odpowiedzialności oraz umiejętności pracy z innymi.

AIESEC prowadzi kilka głównych programów wymiany, które umożliwiają rozwijanie różnych kompetencji:

• Global Volunteer – udział w projektach społecznych prowadzonych w różnych częściach świata, często z zapewnionym miejscem noclegowym oraz częściowym wyżywieniem; inicjatywy te odnoszą się do Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ,
• Global Talent – płatne staże w firmach lub zagranicznych startupach, pozwalające rozwijać umiejętności potrzebne w środowisku biznesowym o międzynarodowym charakterze,
• Global Teacher – płatne praktyki dla osób chcących zdobyć doświadczenie w sektorze edukacji poza Polską.

Rekrutacja odbywa się za pośrednictwem platformy internetowej AIESEC oraz poprzez kontakt z lokalnymi komitetami tej organizacji, które działają przy wielu polskich uczelniach.

Podsumowanie

Rozwijanie zainteresowań, zdobywanie nowych umiejętności, udział w projektach międzynarodowych czy prowadzenie własnych badań nie musi być poza zasięgiem, nawet gdy dysponuje się ograniczonym budżetem. Możliwości finansowego wsparcia jest więcej, niż można przypuszczać na pierwszy rzut oka. Skuteczne korzystanie z dostępnych opcji wymaga otwartości na różne ścieżki rozwoju oraz umiejętności wyszukiwania informacji. Warto regularnie odwiedzać strony uczelni, biur karier, fundacji edukacyjnych oraz portale publikujące ogłoszenia o programach i naborach. Odpowiednio dobrane źródło finansowania może ułatwić realizację konkretnego zamierzenia i jednocześnie stać się etapem, który wpłynie na dalszy przebieg kariery.

Źródła:

• Porównywarka kredytów, kont i lokat pl
• Podsumowanie projektu EUROSTUDENT VII – Ministerstwo Edukacji Narodowej – Portal Gov.pl
• Narodowe Centrum Nauki
• Narodowe Centrum Badań i Rozwoju – Portal Gov.pl
• O programie – Narodowa Agencja Erasmus+
• IAESTE Poland
• AIESEC – strona programu

Autor: Joanna Ważny