Biuro Karier UJW

Na naszych oczach gospodarka i technologia zmieniają się szybciej niż kiedykolwiek wcześniej. Cyfrowe narzędzia szturmem wchodzą do kolejnych branż, automatyzacja usprawnia produkcję i logistykę, a rosnąca rola energii odnawialnej zmusza firmy do redefiniowania dotychczasowych strategii. Dziś praktycznie żadne przedsiębiorstwo nie może funkcjonować bez udziału inżynierów, programistów czy specjalistów od nowoczesnych systemów – to oni obsługują maszyny, wdrażają nowe rozwiązania i dbają, aby zespół szedł z duchem czasu. Tymczasem coraz więcej pracodawców dostrzega trudności w pozyskaniu kandydatów, którzy łączą solidną wiedzę techniczną z praktycznym podejściem do rozwiązywania problemów. Raport Platformy Przemysłu Przyszłości zwraca uwagę, że największe rozbieżności między aktualnym potencjałem kadrowym a przyszłymi potrzebami rynku dotyczą właśnie kompetencji technicznych,  w szczególności integracji stanowisk zrobotyzowanych oraz programowania. Brak wyszkolonych specjalistów prowadzi do rosnących oczekiwań wobec kandydatów oraz zwiększa presję na nowych pracowników wkraczających na rynek. Jakie umiejętności pozwolą inżynierom skutecznie stawić czoła tym wyzwaniom?

Cechy inżyniera XXI wieku

Profil współczesnego inżyniera wykracza daleko poza stereotypowe wyobrażenia człowieka pochylonego nad deską kreślarską. Obecny specjalista łączy w sobie szeroki zakres umiejętności i swobodnie porusza się na przecięciu różnych dziedzin. Dysponuje obszerną wiedzą z mechaniki oraz elektroniki, ale jednocześnie potrafi programować. Ponadto potrafi integrować zaawansowane systemy automatyki w ramach rozbudowanych projektów. Jego praca coraz częściej jest realizowana w międzynarodowym, rozproszonym środowisku, które wymaga płynnej znajomości technicznego języka obcego.

W codziennej pracy współczesny inżynier sięga po nowoczesne metody zarządzania projektami, między innymi Agile, które pozwalają na szybką adaptację do zmian oraz stopniowe doskonalenie produktów. Narzędzia takie jak CAD i CAM stanowią dla niego codzienne wsparcie, a nowoczesne rozwiązania, na przykład cyfrowy bliźniak (digital twin) – umożliwiający symulację i testowanie rzeczywistych obiektów w środowisku wirtualnym – są mu dobrze znane. Co więcej, potrafi także korzystać z podstawowych zagadnień związanych ze sztuczną inteligencją i internetem rzeczy (IoT), rozumiejąc, jak te technologie mogą usprawnić procesy, tworzyć inteligentne produkty oraz przynosić konkretne korzyści firmom.

Kompleksowe projektowanie, czyli inżynieria systemów

W przeszłości pionierskie maszyny i urządzenia były dziełem wynalazców, których indywidualna inicjatywa wyznaczała nowe kierunki. Dziś natomiast innowacyjne produkty i technologie o wysokim stopniu zaawansowania rzadko powstają dzięki pracy pojedynczego specjalisty. Złożoność konstrukcji wymaga współdziałania fachowców reprezentujących różne dziedziny, a powodzenie całego projektu zależy od sprawnego połączenia ich kompetencji. W procesie wdrażania nowoczesnych technologii coraz częściej stosuje się metodykę inżynierii systemów, koncentrującą się na całościowym projektowaniu oraz zarządzaniu cyklem życia produktu – od wstępnej koncepcji, przez projektowanie i produkcję, aż po użytkowanie oraz utylizację.

Zgodnie z założeniami inżynierii systemów, produkt powinno się postrzegać jako spójną całość, w której wszystkie elementy współpracują ze sobą, aby osiągnąć wyznaczone cele. Do realizacji takiego podejścia potrzebne jest szerokie spojrzenie na projekt, uwzględniające wzajemne powiązania między mechaniką, elektroniką, oprogramowaniem oraz interfejsem użytkownika, jak również przewidywanie potencjalnych trudności pojawiających się na styku tych obszarów. Dzięki takiemu podejściu powstają rozwiązania innowacyjne, niezawodne, efektywne oraz dostosowane do potrzeb odbiorców, z jednoczesnym uwzględnieniem optymalizacji kosztów.

Interdyscyplinarność w praktyce

Podejście systemowe, choć pochodzi z dużych projektów w branży lotniczej, obronnej czy motoryzacyjnej, z powodzeniem znajduje zastosowanie w różnych sektorach. Coraz częściej wykorzystują je firmy tworzące kompleksowe systemy informatyczne, przedsiębiorstwa specjalizujące się w budowie infrastruktury oraz dostawcy inteligentnych systemów medycznych. Inżynieria systemowa znajduje zastosowanie również w skutecznym projektowaniu różnorodnych środków transportu.

Najlepszym dowodem na skuteczność podejścia systemowego są firmy zajmujące się projektowaniem i wytwarzaniem elektrycznych urządzeń wspomagających mobilność. Hulajnoga, deskorolka, a w szczególności rower elektryczny, to nie tylko mechaniczne konstrukcje z dołączonym silnikiem i baterią, lecz złożone systemy mechatroniczne, których sprawne działanie wymaga skoordynowania różnych technologii. W procesie projektowania współpracują specjaliści odpowiedzialni za konstrukcję ram i układów napędowych, inżynierowie elektronicy czuwający nad systemem zasilania, sterowaniem silnika oraz sensorami, a także programiści opracowujący oprogramowanie zarządzające całością. Inżynieria systemowa wspiera synchronizację tych elementów, zapewniając wytrzymałość konstrukcji, optymalizację energetyczną i płynną reakcję algorytmów na dane z czujników momentu obrotowego oraz kadencji. Nie mniej istotne jest zaprojektowanie interfejsu użytkownika – wyświetlacza i aplikacji mobilnej – a także uwzględnienie aspektów bezpieczeństwa, diagnostyki i możliwości aktualizacji oprogramowania. Holistyczne spojrzenie optymalizuje rozmieszczenie komponentów, masę pojazdu, jego zasięg i właściwości jezdne, prowadząc do powstania produktu, który jest czymś znacznie więcej niż tylko sumą swoich części.

Uczelnia to dopiero początek – rola projektów, staży i certyfikacji

Skoro nowoczesna inżynieria wymaga tak szerokich i praktycznych umiejętności, jak można je zdobyć? Dyplom ukończenia studiów technicznych dostarcza wiedzy teoretycznej, która, co warto podkreślić, jest coraz lepiej oceniana. W cyklicznym badaniu „Bilans Kapitału Ludzkiego”, prowadzonym przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, odsetek osób pozytywnie oceniających przydatność w pracy wiedzy ze szkoły systematycznie rośnie. Jednak sama teoria, nawet najlepsza, nie wystarczy, aby sprostać oczekiwaniom rynku. Pracodawcy poszukują kandydatów, którzy potrafią tę wiedzę przełożyć na działanie, dlatego istotne staje się aktywne budowanie portfolio już podczas studiów.

Zaangażowanie w działalność kół naukowych, udział w prestiżowych zawodach konstruktorskich – na przykład w międzynarodowych konkursach robotycznych – czy uczestnictwo w hackathonach umożliwia przekucie teorii w praktykę. Równie ważne jest potwierdzanie zdobytych umiejętności przez specjalistyczne certyfikaty z obsługi oprogramowania (np. SolidWorks), języków programowania (np. Python) czy systemów wykorzystywanych w robotyce (ROS). To właśnie te konkretne, udokumentowane kompetencje stanowią dla rekruterów dowód gotowości kandydata do stawienia czoła rzeczywistym wyzwaniom inżynierskim.

Kompetencje miękkie jako mnożnik siły technicznej

Pracodawcy coraz większą wagę przykładają również do kompetencji interpersonalnych, które wpływają na skuteczność specjalistów w środowisku projektowym. Umiejętność jasnego i zrozumiałego przekazywania informacji, prezentowania skomplikowanych zagadnień osobom spoza branży oraz sprawne zarządzanie własnym czasem i zadaniami znacząco podnoszą wartość wiedzy eksperckiej.

Inżynier, który potrafi nie tylko stworzyć innowacyjne rozwiązanie, lecz także przekonać do niego zarząd, efektywnie współpracować z działem marketingu i swobodnie komunikować się z programistami, staje się niezwykle cennym zasobem dla firmy. Rozwijanie tych umiejętności poprzez udział w prezentacjach projektów, prowadzenie szkoleń w kołach naukowych czy działania wolontariackie wymagające organizacji i współpracy to inwestycja przynosząca wymierne korzyści na każdym etapie kariery.

Jak się przygotować do kariery w technologiach jutra?

Przejście od roli studenta do roli świadomego architekta własnej kariery jest najważniejszym krokiem w stronę sukcesu zawodowego. Taka zmiana perspektywy polega na porzuceniu pasywnej postawy i aktywnym poszukiwaniu możliwości, które pozwolą strategicznie zbudować swój profil. Od czego zacząć tę przemianę?

• Obserwowanie trendów technologicznych. Uważne śledzenie kierunków rozwoju, na przykład robotyki, sztucznej inteligencji, technologii przyrostowych (druk 3D), automatyzacji produkcji czy zielonych technologii, umożliwia świadome ukierunkowanie nauki oraz wybór przyszłej specjalizacji.
• Budowanie praktycznego portfolio. Każdy zrealizowany projekt, napisany program lub wykonany model warto dokumentować i prezentować – zarówno na platformach typu GitHub, jak i w formie profesjonalnego portfolio online. To najlepszy dowód posiadanych umiejętności.
• Rozwijanie kompetencji językowych. Biegłość w technicznym angielskim zapewnia swobodę działania w globalnym środowisku inżynierskim, a znajomość dodatkowych języków, przykładowo niemieckiego, może jeszcze bardziej podnieść wartość absolwenta na rynku pracy.
• Nawiązywanie sieci kontaktów. Aktywne uczestnictwo w konferencjach branżowych, targach pracy oraz profesjonalna obecność w serwisach branżowych sprzyjają budowaniu relacji, które często prowadzą do propozycji staży, praktyk lub pierwszej pracy.

Czas inżynierów

Rewolucja technologiczna, której jesteśmy świadkami, stawia przed inżynierami bezprecedensowe wyzwania, ale jednocześnie otwiera przed nimi niezwykłe możliwości. To właśnie oni będą odgrywać centralną rolę w projektowaniu i budowaniu zrównoważonego, zaawansowanego technologicznie świata jutra. Od ich kreatywności, wiedzy i umiejętności zależeć będzie tempo transformacji energetycznej, rozwój inteligentnych miast, postęp w medycynie czy eksploracja kosmosu. Współcześni studenci kierunków technicznych mają więc wyjątkową szansę, aby stać się nie tylko biernymi obserwatorami, ale aktywnymi współtwórcami tych epokowych zmian.

Droga do tego celu wiedzie przez nieustanny rozwój, ciekawość i gotowość do wyjścia poza utarte schematy. Przyszłość należy do inżynierów nowej generacji – wszechstronnych, elastycznych i świadomych swojej roli w kształtowaniu przyszłości.

Źródła:

• Sklep rowerowy i sportowy Decathlon
• „Raport z badań empirycznych w zakresie kompetencji i zawodów przyszłości”, Platforma Przemysłu Przyszłości
• „Bilans Kapitału Ludzkiego 2022/2021. Raport z badania ludności w wieku 18-69 lat”, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
• Inżynieria systemów – Wikipedia, wolna encyklopedia
• „2025 Skills Forecast – Poland”, CEDEFOP – European Union

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny